In dit artikel gaan we in op de publicatie Hyperactiviteit van CD8+ T-cellen en verhoogde IL-3-expressie bij Long-COVID-patiënten.
In dit onderzoek, gepubliceerd in *Clinical Immunology* (2025), wordt een diepgaande analyse gepresenteerd van immuunreacties bij patiënten met Long-COVID, tot 18 maanden na een SARS-CoV-2-infectie. De studie spitst zich toe op T-cellen, met bijzondere nadruk op CD8+ T-cellen en de cytokine interleukine-3 (IL-3).
De onderzoekers vergeleken bloedmonsters van drie groepen: 68 patiënten met Long-COVID, 23 herstelde COVID-19-patiënten zonder aanhoudende klachten, en 69 niet-geïnfecteerde personen. Long-COVID werd vastgesteld volgens de WHO-definitie. De symptomen van Long-COVID varieerden van vermoeidheid en benauwdheid tot cognitieve stoornissen en depressie. Deze klachten werden gekwantificeerd met een Long-COVID-scoreschaal van 1 tot 3, afhankelijk van ernst.
Belangrijkste bevindingen:
1. CD8+ T-cellen bij Long-COVID-patiënten vertoonden een vier keer hogere expressie van het activatiemark CD25 dan bij de controlegroepen.
2. Deze cellen vertoonden ook een duidelijke verschuiving naar een ‘memory’-fenotype, met toename van effector-memory en terminal-effector-memory subsets.
3. Na polyclonale stimulatie produceerden deze CD8+ T-cellen tot zeven keer meer IL-3, een cytokine betrokken bij ontstekingsprocessen en auto-immuniteit.
4. Deze immuunprofielen hielden aan tot meer dan 18 maanden na infectie.
5. IL-3 werd voornamelijk geproduceerd door effector-memory CD8+ T-cellen, niet door naïeve of centrale geheugen-T-cellen.
6. De mate van IL-3-expressie en CD8+ T-celactivatie correleerde sterk met de ernst van Long-COVID.
De auteurs stellen dat deze bevindingen duiden op een langdurige hyperactiviteit van het immuunsysteem bij Long-COVID, vergelijkbaar met reacties bij auto-immuunziekten. Ze suggereren dat therapieën gericht op het onderdrukken van deze immuunactivatie, zoals T-celremmers (bijv. lage doses rapamycine) of intraveneuze immunoglobulines, mogelijk effectief kunnen zijn.
Het onderzoek benadrukt ook dat deze immuunveranderingen niet verklaard kunnen worden door leeftijdsverschillen en zich niet beperken tot SARS-CoV-2-specifieke T-cellen. Er wordt gespeculeerd dat restanten van viraal RNA of antigeenfragmenten of een langdurige aspecifieke T-celactivatie (bystander effect) hierbij een rol kunnen spelen.
Samenvattend toont deze studie overtuigend aan dat CD8+ T-cellen en IL-3 een sleutelrol spelen in de pathofysiologie van Long-COVID. Het biedt waardevolle aanknopingspunten voor diagnostiek én behandeling van deze groeiende patiëntengroep.
De publicatie is te raadplegen op: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1521661625000774?via%3Dihub
Wat zijn CD8⁺ T-cellen?
CD8⁺ T-cellen zijn een type witte bloedcel dat een centrale rol speelt in het immuunsysteem, vooral in het doden van virus-geïnfecteerde cellen en kankercellen.
Wat betekent “CD8⁺”?
- CD8 is een eiwit dat op het oppervlak van deze cellen zit.
- Het helpt de cel om andere cellen te herkennen via het MHC klasse I-molecuul (dat op vrijwel alle lichaamscellen zit).
- Het plusteken (⁺) betekent dat de cel positief is voor CD8 – dat wil zeggen: het draagt dit eiwit op zijn oppervlak.
Functie van CD8⁺ T-cellen:
- Ook wel genoemd: cytotoxische T-cellen of killer T-cellen.
- Ze herkennen geïnfecteerde of afwijkende cellen (zoals tumorcellen) en doden deze gericht.
- Ze doen dit o.a. door:
- Perforine (maakt gaatjes in de doelcel)
- Granzymen (enzymen die de cel laten afsterven)
- Fas/FasL-interactie (zet geprogrammeerde celdood in gang)
Waarom zijn ze belangrijk?
- Cruciaal bij virusinfecties (zoals HIV, griep, of COVID-19)
- Worden ook geactiveerd bij vaccinaties
- Speelt een rol bij immuuntherapie tegen kanker
