Langdurige COVID (Long COVID) is een complex en veelzijdig syndroom dat meerdere orgaansystemen kan aantasten, waaronder de nieren. Uit onderzoek gepubliceerd in Nature Reviews Nephrology blijkt dat COVID-19 niet alleen acute nierschade (acute kidney injury, AKI) kan veroorzaken, maar ook het risico op chronische nierschade (chronic kidney disease, CKD) vergroot — zelfs maanden na de oorspronkelijke infectie.
Tijdens een acute COVID-19-infectie kan het virus via ontstekingsreacties, bloedstollingsstoornissen en directe schade aan nierepitheelcellen leiden tot een tijdelijke of blijvende vermindering van de nierfunctie. Deze acute schade lijkt bij sommige patiënten een aanloop te vormen naar langdurige nierproblemen, wat CKD als een mogelijke uiting van Long COVID positioneert.
Daarnaast lopen patiënten die al een verminderde nierfunctie hebben een verhoogd risico op een ernstiger verloop van COVID-19 én op langdurige klachten erna. Dit maakt hen tot een bijzonder kwetsbare groep binnen de populatie van COVID-overlevenden.
Een andere belangrijke observatie uit het artikel is de beschrijving van COVID-19-geassocieerde nefropathie (COVAN) — een zeldzame maar ernstige vorm van nierziekte waarbij glomerulaire structuren instorten, ook wel “collapsing glomerulopathie” genoemd. Hoewel in de beginfase van de pandemie vermoedens bestonden dat COVID-19 of vaccinaties andere glomerulaire aandoeningen konden veroorzaken of verergeren, tonen grootschalige populatiestudies geen consistent bewijs voor een oorzakelijk verband.
Positief is dat SARS-CoV-2-vaccinatie een beschermend effect heeft. Gevaccineerden lopen minder risico op zowel ernstige COVID-19 als op het ontwikkelen van Long COVID. Dit geldt in het bijzonder voor mensen met een bestaande nierziekte, voor wie vaccinatie een essentieel onderdeel vormt van preventie.
De auteurs benadrukken het belang van langdurige en gestructureerde opvolging van COVID-19-patiënten. Alleen met regelmatige controle van de nierfunctie en andere gezondheidsparameters kunnen artsen tijdig ingrijpen om de overgang van tijdelijke naar chronische nierschade te voorkomen.
Bron:
Long COVID and the kidney — Nature Reviews Nephrology (2025)
Nader toegelicht
- Acute kidney injury (AKI): plotselinge verslechtering van de nierfunctie, vaak tijdelijk maar soms met blijvende gevolgen.
- Chronic kidney disease (CKD): langdurige of blijvende beschadiging van de nieren, waardoor afvalstoffen zich opstapelen in het lichaam.
- COVID-19-geassocieerde nefropathie (COVAN): een specifieke nierziektevorm waarbij de glomeruli (nierfilters) instorten; vaak geassocieerd met ernstige COVID-infectie.
- Glomerulaire aandoeningen: ziekten die de filtereenheden van de nier aantasten, zoals glomerulonefritis of nefrotisch syndroom.
- Collapsing glomerulopathie: een zeldzame, agressieve vorm van glomerulaire schade waarbij het nierfilter letterlijk “inzakt”.
